Τα πολλαπλάσια καλά από τη ρύθμιση της κακής χοληστερόλης

ΤΟ ΒΗΜΑ ΥΓΕΙΑ | 05.12.2021

Η Αθηροσκληρωτική Καρδιακή Νόσος αποτελεί μία σοβαρή νόσο που επηρεάζει σημαντικά τη ζωή του ασθενούς καθώς και την ψυχολογία του. Είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως και μπορεί να εμφανιστεί με ποικίλα συμπτώματα. Για τη νόσο αυτή, τα συμπτώματά της και τους θεραπευτικούς στόχους που θα πρέπει να θέτουν γιατροί και ασθενείς, μας μιλά ο Δρ Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, Καθηγητής Παθολογίας - Μεταβολικών Νοσημάτων της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Παθολόγος Ιατρός στην Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών  Λαϊκό.

Κύριε Λυμπερόπουλε, θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε συνοπτικά την Αθηροσκληρωτική Καρδιακή Νόσο και να μας παρουσιάσετε τα κύρια συμπτώματά της;

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αθηροσκληρυντικής αιτιολογίας (έμφραγμα του μυοκαρδίου, χρόνια στεφανιαία σύνδρομα, ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, περιφερική αρτηριακή νόσος, ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής) αποτελούν σήμερα την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Τα νοσήματα αυτά μπορεί να παρουσιάζονται με προειδοποιητικά συμπτώματα, όπως πόνος στο στήθος κατά την κόπωση (στηθάγχη) ή πόνος στα κάτω άκρα κατά το περπάτημα (διαλείπουσα χωλότητα). Ωστόσο, πολλές φορές εμφανίζονται ξαφνικά με δραματικό τρόπο, όπως είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η πιο τραγική εκδήλωση είναι ο αιφνίδιος θάνατος.

Σε ποιον βαθμό επηρεάζει η νόσος αυτή τη ζωή των ασθενών;

Τα νοσήματα επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και κατατάσσονται στις βαριές νόσους. Ας σκεφτούμε, για παράδειγμα, έναν ασθενή με κινητική αναπηρία εξαιτίας ενός αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή έναν ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια απότοκη ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αυτοί οι ασθενείς έχουν σοβαρούς περιορισμούς στην καθημερινή τους ζωή. Συχνά απαιτείται να υποβληθούν σε επεμβάσεις, πολλές φορές αδυνατούν να εργαστούν, και χρειάζεται να λαμβάνουν διά βίου σύνθετη φαρμακευτική αγωγή. Το πιο τραγικό γεγονός, ωστόσο, είναι η αιφνίδια απώλεια ενός ανθρώπου και ο αντίκτυπος στην οικογένειά του. Δυσβάσταχτο είναι το κόστος και για το κοινωνικό σύνολο αν αναλογιστούμε το κόστος των ιατρικών πράξεων, των φαρμάκων και των αναπηρικών συντάξεων. Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι ζωτικής σημασίας η πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων αθηροσκληρυντικής αιτιολογίας, ώστε να μην εμφανιστούν ποτέ σε έναν άνθρωπο ή να μην επανεμφανιστούν σε έναν ασθενή που έχει ήδη διαγνωστεί με τέτοιο νόσημα

Πολλοί ειδικοί θεωρούν πως ο έλεγχος των λιπιδίων της χοληστερόλης μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση και στον έλεγχο της νόσου. Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα αυτό;.

 Η δυσλιπιδαιμία είναι μια πολύ συχνή διαταραχή που οδηγεί σε καρδιαγγειακά νοσήματα αθηροσκληρυντικής αιτιολογίας γιατί η βάση αυτών των νοσημάτων είναι η αθηρωματική πλάκα, η οποία συσσωρεύεται στα αγγεία και οδηγεί στο να αποφραχθούν και να έχουμε τελικά εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα μυοκαρδίου. Η αθηρωματική αυτή πλάκα περιέχει χοληστερόλη και επομένως καταλαβαίνουμε γιατί είναι τόσο σημαντικό να ελέγχουμε τα επίπεδα της LDL (“κακής”) χοληστερόλης. Αλλωστε, πο-

λυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι όσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης, είτε εκ γενετής είτε με φαρμακευτική αγωγή, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να εμφανιστεί ένα τέτοιο νόσημα. Επομένως, όλοι οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν μια εξέταση αίματος για να μάθουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης τους, και στη συνέχεια να ενημερωθούν από τον γιατρό τους εάν τα συγκεκριμένα επίπεδα είναι ικανοποιητικά για αυτούς.

Θεωρείτε πως οι ασθενείς επιτυγχάνουν τους θεραπευτικούς τους στόχους;

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να διευκρινίσουμε ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες “φυσιολογικές” τιμές για όλο τον πληθυσμό. Για παράδειγμα, άλλα είναι τα επιθυμητά επίπεδα για έναν ασθενή που έχει υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου και άλλα για έναν άνθρωπο χωρίς επιβαρυντικούς παράγοντες κινδύνου. Επομένως, υπάρχει εξατομίκευση και κάθε άνθρωπος έχει έναν στόχο να πετύχει για την LDL χοληστερόλη του. Αν έχουμε έναν ασθενή που έχει υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου, που έχει πάθει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, που έχει υποβληθεί σε bypass ή stent, που έχει διαβήτη με επιπλοκές ή έχει πολλούς παράγοντες κινδύνου, ο γιατρός

θα ορίσει απαιτητικό στόχο για την LDL χοληστερόλη που στην περίπτωση αυτή πρέπει να είναι κάτω από 55 mg/dL.

Ενας άλλος άνθρωπος που έχει υπέρταση, μπορεί να καπνίζει ή να είναι σε μια “κρίσιμη” ηλικία, ο στόχος του για την LDL χοληστερόλη πιθανά να είναι κάτω από 70 mg/dL. Οι πιο νέοι άνθρωποι που δεν έχουν άλλα προβλήματα, έχουν στόχο για την LDL χοληστερόλη κάτω από 100 ή 115 mg/dL. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν επιτυγχάνουν τους θεραπευτικούς τους στόχους για την LDL χοληστερόλη. Σε μία πρόσφατη πανευρωπαϊκή μελέτη, μόνο 1 στους 5 ασθενείς με καρδιαγγειακό νόσημα αθηροσκληρυντικής αιτιολογίας είχε πετύχει χαμηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης. Αυτό σημαίνει αυξημένη πιθανότητα να προχωρήσει η νόσος τους, να πάθουν ξανά καρδιαγγειακό επεισόδιο ή και να πεθάνουν πρόωρα.

Εσείς, σύμφωνα με την εμπειρία και τις γνώσεις σας, πώς πιστεύετε ότι μπορούν να επιτευχθούν οι θεραπευτικοί στόχοι των ασθενών σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πρωτοβουλιών;

Για την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων συνιστούμε πάντα αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι οποίες περιλαμβάνουν την υιοθέτηση της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής, την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και τη διακοπή του καπνίσματος. Εάν με αυτές τις αλλαγές ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, ή εξαρχής αν υπάρχει υψηλός κίνδυνος, θα χρειαστεί και φαρμακευτική αγωγή. Εχουμε στη διάθεσή μας σήμερα φάρμακα εξαιρετικά ασφαλή και αποτελεσματικά που μειώνουν την LDL χοληστερόλη, και κυρίως μειώνουν τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ένα βασικό σημείο είναι να κατανοήσει ο ασθενής ότι η θεραπεία που λαμβάνει είναι όχι απλά για να μειώσει την LDL χοληστερόλη του, αλλά διά μέσου αυτής της μείωσης να ελαττώσει την πιθανότητα να εμφανίσει και να πεθάνει από ένα καρδιαγγειακό νόσημα αθηροσκληρωτικής αιτιολογίας. Η θεραπεία για τη μείωση της LDL χοληστερόλης είναι διά βίου και πρέπει να ξεκινάει νωρίς, ακόμη και στην παιδική ηλικία σε περιπτώσεις σοβαρής κληρονομικής υπερχοληστερολαιμίας. Γενικά ισχύει η αρχή ότι όσο χαμηλότερα μειωθεί η LDL χοληστερόλη και όσο νωρίτερα γίνει η ρύθμισή της τόσο το καλύτερο για την καρδιαγγειακή υγεία.

Άρθρο